به گفته دکتر استقامتی، 300 هزار از این تعداد از سوی بخش دولتی و 500هزار از سوی بخش خصوصی وارد و توزیع میشود.
با این اوصاف، همچنان پروتکل خاصی برای تجویز واکسن اعلام نشده است و این سردرگمی برای بسیاری از مردم وجود دارد که آیا تجویز واکسنی که به «واکسن سرماخوردگی» معروف شده، برای آنها مفید است یا نه؟ضمن این که متخصصان معتقدند تجویز واکسن برای کسانی که به آن نیاز ندارند، میتواند عوارض هم ایجاد کند.
دکتر رضا رضایی طاهری، متخصص کودکان و فوق تخصص نوزادان، در این خصوص به همشهری میگوید: واکسنها به هر حال عوارضی دارند که ممکن است در درازمدت خودشان را نشان دهند؛ با اینحال، در برخی موارد تزریق آنها لازم و ضروری است و درواقع فواید آنها بیشتر از خطر آنهاست.
دکتر طاهری با بیان اینکه برای گروهی از واکسنها مثل انفلوآنزا جز در مواردی خاص نیازی به تزریق نیست، تأکید میکند: بههرحال تولید واکسن تبدیل به یک بیزینس شده و بیشتر جنبه تجاری آن مطرح است و به مردم اینگونه تفهیم میکنند که برای اطمینان این واکسن را تزریق کنید، حتی اگر فرد نیازی به آن نداشته باشد.
و این در حالی است که در انگلیس، واکسن ثلاث که بیماری سیاه سرفه را هم شامل میشود، با علم بر اینکه تزریق آن ایجاد تب شدید، تشنج و در برخی موارد آنسفالوپاتی میکند، چون تزریق آن ضروری است، با بیمه کردن مریض، دولت تقبل میکند که درصورت بروز مشکل برای بیماراو را بیمه عمر کند.
به گفته وی، این خودش نشانگر این امر است که در برخی موارد، حتی با وجود عوارض احتمالی، تزریق یک واکسن ضروری است ،ولی در مواقعی که پزشک متخصص لازم نمیداند نیازی به تزریق نیست.
دکتر رضایی طاهری با بیان اینکه خود من که پزشک هستم و هرروزه با بیمارانی که سرفه و عطسههای پی درپی دارند مواجه هستم تابهحال نیازی به تزریق واکسن پیدا نکرده ام، میگوید: متأسفانه در حال حاضر برخی داروخانهها که بدون نسخه هم این واکسن را عرضه میکنند، به این واکسن دیدی مثل رنگ مو دارند و مثلا مینویسند: «واکسن سرما خوردگی رسید» که خود این قضیه مشکل دارد، چراکه این دارو برای کسانی که اندیکاسیون و توجیه مطلق ندارند ضرورتی ندارد و علاوه براینکه در درازمدت ایجاد عوارض میکند سالانه هزینهای هم بر کشور تحمیل میکند.
درهمین حال، دکتر سعید واقفی، دبیر انجمن داروسازان ایران هم با تأکید بر اینکه این واکسن، واکسنی نیست که بدون نسخه و توصیه پزشک در اختیار مردم قرار بگیرد، میگوید: این واکسن صرفا برای پیشگیری از آنفلوآنزاست نه سرماخوردگی، ضمن اینکه بههر حال این واکسن یک ویروس زنده است که با تزریق وارد بدن میشود، در حالیکه یک فرد عادی که سامانه ایمنی بدن اوهم مشکلی ندارد نیازی به تزریق آن ندارد.
وی با تأکید بر اینکه در این خصوص باید فرهنگسازی و آموزش صورت بگیرد، تأکید میکند: اگر قرار بود این واکسن برای همه افراد تجویز وتزریق شود، با توجه به جمعیت 70 میلیونی کشورمان، فقط 800 هزار دوز واکسن وارد نمیشد و به اندازه جمعیت وارد میشد.
به گفته وی، این واکسن تنها برای گروههای خاص و بر اساس بررسیهای انجام شده وزارت بهداشت و بر اساس آمار درخواست بیمارستانهای دولتی و به تعداد بیماران و شاغلان بخشهای عفونی، بخشهای ویژه وای سی یو و همچنین آزمایشگاهها تهیه و توزیع میشود.
وی میافزاید: واکسن انفلوآنزا برای افراد سالمندی که ریههای آنان مقاومت لازم را ندارد، یا افرادی که بیماریهای قلبی- عروقی دارند ضروری است و از سوی دیگر، در این واکسن از موادی استفاده شده که ممکن است حساسیت زایی آن مشکلاتی را به وجود بیاورد.
به گفته دکتر واقفی، واکسن آنفلوآنزا در جلوگیری از سرماخوردگی تأثیر 100 در صد ندارد، زیرا هر سال انواع متفاوتی از سرماخوردگی شایع میشود که این واکسن نمیتواند تمامی این نوع سرماخوردگیها را پوشش دهد.
دبیر انجمن داروسازان ایران بر این نکته نیز تأکید میکند که بسیاری از مواردی که باید در نگهداری و تزریق این واکسن رعایت شود نیز مورد توجه قرار نمیگیرد، از جمله اینکه واکسن برای حداکثر تأثیر باید در بازو تزریق شود درحالیکه بسیاری آن را در عضله سرینی تزریق میکنند؛ همچنین واکسن باید در یخچال نگهداری شود درحالیکه بسیاری از داروخانهها بعد از عرضه آن، این مسئله را به خریدار واکسن یادآوری نمیکنند و به این ترتیب، واکسنی که یکی دو روز در شرایط غیراستاندارد نگهداری میشود، نمیتواند آنقدر که باید مؤثرباشد.
درحالیکه در چند سال اخیر، تجویز واکسن آنفلوآنزا برای برخی پزشکان تبدیل به مد شده است، کارشناسان میگویند: اثربخشی واکسیناسیون به کارایی واکسن علیه ویروسها و دقت در تهیه آن، سن و وضعیت سلامت افراد دریافتکننده واکسن بستگی دارد و مثلا در افراد سالم زیر ۶۵ سال، واکسن ۷۰ تا ۹۰ درصد جلوی ابتلا به سرماخوردگی را میگیرد.
به هرحال، آنچه مسلم است این است که واکسن آنفلوآنزا یک ویروس غیرفعال شده است که باید در تجویز آن دقت کرد، افرادی که سابقه حساسیت به تخم مرغ یا گوشت مرغ را دارند و نیز افرادی که سابقه واکنشهای تهدید کننده حیات به سایر انواع واکسنهای آنفلوآنزا را داشتهاند و نیز افراد دچار اختلالات عصبی نباید این واکسن را دریافت کنند.
به گفته دکتر واقفی، بیماران در هنگان بروز سرماخوردگی و داشتن علائم هم هرگز نباید این واکسن را دریافت کنند.